عوامل مؤثر در سرقت و راههای پیشگیری از آن
نویسنده: محمدرضا دلا‌وری
اشاره:
سرقت یکی از جرایم مهم جوامع و عملی است که تقریباً در تمامی‌کشورها دیده می‌شود. این جرم در گذشته‌های دور نیز وجود داشته و به اشکال مختلف صورت می‌گرفته است.
سرقت در زمان‌های متفاوت و در جوامع مختلف تغییر نموده است؛ اما موضوعی که از ابتدای پیدایش سرقت تاکنون ثابت مانده، زشتی و مذموم بودن ماهیت آن است که همواره با مرتکب این جرم برخورد و مقابله شده است.ازاین‌رو در این نوشتار و در شماره پیشین به مباحث تعریف سرقت، انواع سرقت و دسته‌بندی سارقان پرداختیم. در ادامه و در این شماره به عوامل مؤثر در سرقت و پیشگیری با آن می‌پردازیم.عوامل مؤثر در سرقت
علل و عواملی که در سارقان مؤثر بوده و به نظر می‌رسد وقوع سرقت در جوامع، بستگی فراوانی به آنها دارد را می‌توان بر شرح زیر برشمرد:1- عدم رعایت اصول اخلا‌قی، موازین سالم و ارزش‌های پذیرفته شده در مسیر زندگی
2- تنزل در ارکان خانواده به هر شکل و به هر علت و نبود کنترل و فقدان مراقبت لا‌زم از سوی والدین به ویژه در خانواده‌های پر فرزند و از هم پاشیده و نیز نبود والدین و بی‌کفایتی آنها
3- نیاز و فقر مادی و وجود احساس تفاوت و تبعیض و طلبکاری از جامعه در سارقان
4- تورم و نابسامانی اقتصادی از طریق ایجاد فقر اجتماعی، واداشتن افراد به کارهای کاذب و عدم تأمین حداقل معیشت
5- عدم تربیت صحیح و کامل، ناآگاهی و پایین بودن سطح شعور اجتماعی و فرهنگ در برخی خانواده‌ها
6- ضعف مبانی اعتقادی و عدم پایبندی و تبعیت از اصول مذهبی
7- بیماری‌ها و کمبودهای روانی
8- وجود نزدیکان و اطرافیان منحرف و مسائل منحرف کننده در محیط زندگی از جمله دوستان و معاشران ناباب
9- بیکاری و وجود خلأ فراوان در اوقات روزانه افراد
10- اعتیاد
11- عدم برخورد متناسب دستگاه‌های امنیتی با آسیبی که سارقان به اجتماع وارد می‌نمایند.
12- وجود خارجیان که کنترلی بر آنها نیست و جرایم مختلفی را مرتکب می‌شوند که سرقت و جرایم مواد مخدر در رأس آنهاست.
13- وجود عامل طمع و طمعکاری در همه سارقان
14- عوامل فردی همانند وضعیت ظاهری از نظر ساختار جسمی و توارث و مجموعه صفات اخلا‌قی موروثی
15- عوامل محیطی همچون محیط جغرافیایی و آموزشی و محیط زندگی و خانواده
16- مهاجرت به واسطه مشکلا‌تی که برای مهاجر به وجود می‌آید و وی را به سمت انحراف سوق می‌دهد.
17- استفاده از مشروبات الکلی که باعث می‌شود انسان در حال مستی و در لحظه بی‌خبری به خطرناک‌ترین جرایم از جمله سرقت دست بزند.
18- قمار که سبب می‌شود قمار باز از فرط استیصال و برای جبران باخت خود به جرایم مالی از جمله سرقت روی آورد.
19- مسائل جنسی و ارتباط با محیط‌های فاسد در زندگی سارقان و کشش آنها به انحراف نقش مؤثر و قابل توجهی در این خصوص دارد.
20- مالخرها نیز نقش عمده‌ای در بروز سرقت دارند. آنها در واقع در یکی از مراحل سرقت_ که فروش اموال مسروقه است_ با سارقان همکاری می‌کنند و از این جهت انگیزه‌ای برای آنان فراهم می‌سازند. در صورتی که اگر مالخرها نباشند، انگیزه سرقت در سارق ممکن است به صفر برسد.
پیشگیری و مقابله با سرقت
به منظور مقابله با سرقت اقدامات پیشگیرانه زیر را می‌توان مورد توجه قرار داد:1- تقویت اعتقادات و ایجاد ایمان راستین از اوان کودکی تا افراد جامعه درونی پاک و وجودی با طراوت داشته باشند؛ چرا که‌اندیشه‌های ناپاک و کردار ناشایست و خلا‌ف مختص افراد بی‌ایمان است.
2- تشکیل مرکز علمی و دانشگاهی جرم شناسی و همکاری و ارتباط دایمی با مراجع قضایی و مراکز اجرایی
3- طرح مطالب آموزش اجتماعی در کتاب‌های درسی دوره‌های راهنمایی و بالا‌تر و رسانه‌های عمومی‌به خصوص رادیو و تلویزیون
4- توجه اساسی و واقعی به مسائل اقتصادی جامعه به ویژه توجه به امر تورم مبارزه با ابهام‌ها در این زمینه، ایجاد آرامش و احساس امنیت از این جهت، فقرزدایی، سعی در فراهم نمودن زمینه تعادل اقتصادی در یک جامعه و برنامه‌ریزی اقتصادی؛ در این زمینه هر فردی از جامعه با توان اقتصادی که برای وی به وجود می‌آید، باید بتواند نیازهای خانواده‌اش را بدون اشکال تأمین سازد و فشاری بر وی وارد نیاید و به طور خلا‌صه احساس نیاز برآورده نشده وجود نداشته باشد.
5- جلب نظر خانواده‌ها به عواقب و مصیبت‌های ناشی از اختلا‌فات خانوادگی به ویژه طلا‌ق، عدم مراقبت و کنترل فرزندان و ضرورت توجه به امور آنان
6- توجه اساسی به امر ورزش و گسترش آن به صورت_ همه جانبه و سرمایه‌گذاری گسترده در این زمینه
7- پیشگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها
8- مبارزه جدی با بیکاری کاذب که ناشی از وجود مشاغلی نظیر دستفروشی، سیگارفروشی و تکدی‌گری در جامعه است.
9- برنامه‌ریزی مؤثر در جهت شناسایی کودکان و زنان بی‌سرپرست و حمایت همه جانبه از آنان
10- آموزش عمومی‌در مورد راههای پیشگیری از سرقت و افزایش مراقبت‌های حفاظتی و ایمنی
11- آموزش راههای افزایش ضریب حفاظت در مورد وسایل نقلیه و مکان‌های مختلف
12- برنامه‌ریزی و تدوین جزوه‌های آموزشی ویژه برای مکان‌هایی که بیشتر در خطر سرقت هستند، جلب همکاری ساکنان محل و مسؤولا‌ن و ایجاد ارتباط دایمی با بانک‌ها، مغازه‌ها و شرکت‌های گوناگون
13- زیرنظر داشتن محل‌های عمومی‌به صورت محسوس و نامحسوس
14- شناسایی محل‌های ویژه تردد سارقان و زیر نظر داشتن آنها
15- ایجاد محیطی ناامن برای سارقان تا همواره از ارتکاب سرقت نگران باشند.
16- انتخاب مأموران پلیس از میان افرادی که صلا‌حیت پلیس شدن را دارند.
17- تجهیز پلیس به تمام امکانات مدرن و افزایش کارآیی این نیرو از طریق تقویت همه جانبه
18- مطلع ساختن مردم از نشانی و تلفن‌های پلیس برای اطلا‌ع دادن وقوع سرقت به آنان
19- سرعت عمل در تعقیب و شناسایی سارقان بر اساس اصول موجود علمی
20- اعمال مجازات مناسب برای هر گروه از سارقان و توجه اساسی به سارقان آزاد شده از زندان‌ها و مراقبت و کنترل آنها توسط مراکز ویژه حمایت از آنان به شیوه مقتضی
21- ایجاد اردوگاه‌های کار برای زندانیان سارق و به کارگیری آنان در امر راهسازی، معدن و ...
22- الزام کارخانجات و مؤسسات ساخت وسایل نقلیه داخل کشور به استفاده از دیدگاه‌های کارشناسی در مورد رعایت نکات ایمنی و ضروری برای کاهش زمینه سرقت خودرو همانند انتخاب نوع قفل‌ها، چگونگی حکّ شماره قطعات بر بدنه و نصب دزدگیر و قسمت‌های مختلف و نحوه سیم‌کشی در قسمت‌های محرکه
23- افزایش تعداد گشت‌های شبانه پلیس در مناطق آلوده به سرقت
24- خودداری از اعطای مرخصی و آزادی مشروط و عفو به سارقان سابقه‌دار
25- کنترل شدید سارقان بعد از تحمل مجازات و پایان محکومیت از طریق ایجاد اشتغال برای آنان
26- ایجاد تکلیف برای دفاتر اسناد رسمی به منظور احراز اصالت خودرو و اسناد مالکیت پیش از انتقال رسمی یا تنظیم وکالت‌نامه
27- تلا‌ش در جهت کشف خودروهای به سرقت رفته و تعویض پلا‌ک‌های قدیمی خودروها از سوی نیروی انتظامی
28- اختصاص شعب خاصی از دادگاه‌ها برای رسیدگی به جرم سرقت توسط قوه قضاییه
29- برخورد قاطع قضایی با مالخرها و اوراقچیان متخلفی که به نحوی با سارقان همکاری دارند.
30- تربیت نیروی مشخص و حرفه‌ای مبارزه با سرقت از سوی پلیس
31- تشویق نقدی مأمورانی که در امر پیشگیری و کشف اموال مسروقه موفقیت‌های چشمگیری دارند.
منبع:www.lawnet.ir
